در طلب معرفت

انواع خنده

خنده از روي تعجب

خداوند در سوره نمل، آيه 19 مي‌فرمايد:«فتبسم ضاحكا من قولها و قال رب اوزعني ان اشكر نعمتك الّتي انعمت علي و علي والدي و ان اعمل صالحا ترضه و ادخلتي برحمتك في عبادك الصالحين؛سليمان از گفتار او دهان به خنده گشود و گفت:پروردگارا!در دلم افكن تا نعمتي كه به من و پدر و مادرم ارزاني داشته‌اي سپاس بگزارم و به كار شايسته‌اي كه آن را مي‌پسندي بپردازم، مرا به رحمت خويش در ميان بندگان شايسته‌ات داخل كن.»در بيشتر تفاسير خنده حضرت سليمان را نتيجه تعجب دانسته‌اند.از آن جهت كه مورچه‌اي ياران خود را از لشكر عظيم ايشان برحذر مي‌دارد، و اين آينده نگري و مصلحت انديشي مورچه باعث تعجب و خندان شدن حضرت سليمان گرديده است.
2.خداوند در سوره هود، آيه 71 مي‌فرمايد:«و آمرأته قائمه فضحك فبشّرنها باسحاق و من وراء اسحاق يعقوب؛و زن او (حضرت ابراهيم (ع)) ايستاده بود خنديد.پس وي را به اسحاق و از پي اسحاق به يعقوب مژده داديم».در رابطه با خنده همسر حضرت ابراهيم (ع)، ساره و علت آن،نظرات متفاوتي وجود دارد، اما در بيشتر تفاسير از جمله مجمع البيان، اين تفسير را به دلايل مختلف ناشي از تعجب دانسته‌ند.

خنده تمسخر آميز

1.خداوند در سوره زخرف آيه 47 مي‌فرمايد:«فلما جاءهم باياتنا و إذا هم منها يضحكون؛پس چون آيات ما را براي آنان آورد، ناگهان ايشان بر آنها خنده زدند.»اين آيه به خنده قوم حضرت موسي اشاره دارد.زماني كه آن حضرت معجزات الهي را به آنها عرضه داشتند،آنان بدون تأمل در آن آيات ايشان را مسخره كردند.
2.خداوند در سوره نجم آيه 59 و60 مي‌فرمايد:«افمن هذا الحديث تعجبون. و تضحكون و لا تبكون؛آيا از اين سخن عجب داريد و مي‌خنديد و نمي‌گرييد.»بعضي گفته‌اند:يعني اي مشركان! آيا از اين قرآن و نازل شدن آن از جانب خداوند بر حضرت محمد و معجزه بودن آن در شگفت نمي‌شويد و از روي استهزاء مي‌خنديد.جمله «لاتبكون» به اين معنا به كار رفته كه چرا بخاطر وعده‌هاي عذاب قرآن بر خود نمي‌گرييد.5

خنده‌هاي شادي در روز رستاخيز

1.خداوند در سوره عبس آيه 38 و39 مي‌فرمايد:«وجوه يومئذه مسفره. ضاحكه مستبشره؛چهره‌هايي در آن روز گشاده و نوراني است خندان و مسرور است.»منظور از اين آيه خنديدن در روز قيامت، بخاطر اعمال نيك است.